دستگاه ایکس ری فرودگاه قرص را نشان می دهد ؟
امروزه امنیت فرودگاهها یکی از مهمترین جنبههای سفرهای هوایی است.دستگاه ایکس ری فرودگاه و اسکنرهای پیشرفته برای شناسایی مواد خطرناک، اسلحه، و اقلام غیرمجاز استفاده میشوند. اما سوالی که مطرح میشود این است که آیا دستگاه ایکس ری فرودگاه قرص را نشان می دهد ؟ دستگاههای ایکس ری فرودگاهی به عنوان یکی از تجهیزات اصلی بازرسی امنیتی در فرودگاهها مورد استفاده قرار میگیرند. این دستگاهها با استفاده از پرتوهای ایکس، تصاویری از محتویات چمدانها و کیفهای مسافران ایجاد میکنند. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت و اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه خواهیم کرد.
در این مقاله، به بررسی قابلیت دستگاه ایکس ری فرودگاه در شناسایی قرصها میپردازیم. ما سعی می کنیم تا فناوریهای مختلف اسکن از طریق اشعه ایکس، حساسیت دستگاهها، و عوامل مؤثر در تشخیص را بررسی کرده و به این پرسش پاسخ میدهیم که آیا مسافران میتوانند داروهای خود را بدون مشکل حمل کنند یا خیر. اما برای این امر باید ابتدا با مفاهیم اصلی دستگاه ایکس ری فرودگاه آشنا شوید
.
دستگاه ایکس ری فرودگاه چگونه کار میکند؟
قبل از پرداختن به سوال اصلی، لازم است با نحوه عملکرد دستگاه ایکس ری آشنا شویم. این دستگاهها از یک منبع پرتو ایکس استفاده میکنند که پرتوهایی با انرژی بالا را ساطع میکند. این پرتوها از جسم مورد بررسی عبور کرده و بر روی یک آشکارساز برخورد میکنند. آشکارساز شدت پرتوهای عبوری را اندازهگیری کرده و بر اساس آن، تصویری از جسم ایجاد میکند. مواد مختلف به دلیل چگالی و ضخامت متفاوت، پرتوهای ایکس را به میزان متفاوتی جذب میکنند. این تفاوت در جذب باعث ایجاد کنتراست در تصویر و امکان تشخیص مواد مختلف میشود.
انواع دستگاه ایکس ری فرودگاه :
دستگاههای ایکسری فرودگاهها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- دستگاههای ایکس ری معمولی (X-ray Baggage Scanners)
در این مدل دستگاه ایکس ری فرودگاه از پرتوهای ایکس با انرژی پایین استفاده میکنند در نتیجه قدرت نفوذ و تصویر این مدل ایکس ری به نسبت مدل های نوع دوم یا CT کمتر می باشد. این مدل ایکس ری ها بیشتر برای تشخیص اشیاء فلزی، وسایل الکترونیکی، و اقلام بزرگ طراحی شدهاند. دستگاههای ایکسری فرودگاه معمولی قابلیت تشخیص مواد با چگالی بالا (مانند فلزات) را دارند، اما در شناسایی مواد کمچگالی مانند قرصها ضعیفتر عمل میکنند. در نتیجه امکان رد شدن قرص ها در آنها محتمل است اما در صورت تجربه ببالای اپراتور دستگاه احتمال این امر ضعیف تر می شود .
- دستگاه ایکس ری فرودگاه CT Scanners و اسکنرهای چندطیفی
اما در فرودگاههای مدرن و با درجه امنیت بالاتر مانند پروازهای خارجی که دارای استانداردهای تعریف شده جهانی می باشند از ت دستگاه ایکس ری فرودگاه باقابلیت CTوهوش مصنوعی کامپیوتری استفاده میشود که این مدل ایکس ری فرودگاه بدلیل منشا ایکس ری چند طیفی تصاویر سهبعدی با دقت بالا ارائه میدهند.
این مدل دستگاه ایکس ری میتواند ترکیبات شیمیایی مواد را نیزبا استفاده از عدد اتمی و محاسبه چگالی تحلیل کند و حتی قرصها را براحتی تشخیص دهد. لازم بذکر است اکثر مدلهای پیشرفته قادر به تشخیص مواد مخدر و داروهای غیرمجاز هستند. در نتیجه عبور قرص یا مواد مخدر در این مدل ها نزدیک به صفر است .
اهمیت شناسایی قرصها توسط اسکنر اشعه ایکس فرودگاه :
شناسایی قرصها در فرودگاهها از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی قرصها ممکن است حاوی مواد مخدر یا سایر مواد ممنوعه باشند. همچنین، برخی افراد ممکن است به دلیل مشکلات پزشکی نیاز به حمل داروهای خاص داشته باشند. بنابراین، توانایی دستگاههای ایکس ری در تشخیص قرصها به افزایش امنیت فرودگاهها و تسهیل سفر مسافران کمک میکند.
قوانین حمل دارو در پروازهای داخلی و بینالمللی :
لازم است بدانیم آنچه در بازرسی از مسافران پرواز ها در فرودگاه ها صورت می گیرد تابع یک پروتکل کشوری و بعضا جهانی است و این امر به هیچ عنوان سلیقه ای و بنا بر امیالات پرسنل بازرسی فرودگاه ها نیت در خصوص حمل دارو نیز این پروتکل ها وجود دارند که در زیر به اختصا آنها را برای شما بازگو می کنیم.
- پروازهای داخلی: معمولاً در پرواز های داخلی محدودیتی برای حمل داروهایی که حاوی مواد مخدر نباشند برای اشخاص وجود ندارد .
- پروازهای بینالمللی: با توجه به اینکه برخی کشورها برای داروهای خاص (مانند مسکنهای قوی) مقررات سختگیرانهای دارندهمیشه پیشنهاد می شود می کنیم از همراه داشتن این دارو ها بشدت بپرهیزید .
- داروهای مایع: حمل داروهای مایع با توجه به خطر های احتمالی و قوانین ضد تروریستی اگر بیش از 100 میلیلیتر باشند، غیر قابل ورود به بخش مسافران می باشد و پس از اطمینان از عدم وجود مواد مخدر و قابل اشتعال و انفجار فقط از طریق حمل در چمدان بار قابل قبول می باشد د.
آیا دستگاه ایکس ری فرودگاه قرص را نشان می دهد :
یکی از سوالاتی که اغلب مطرح میشود این است که آیا دستگاههای ایکس ری قادر به تشخیص قرصها هستند یا خیر؟ دستگاههای ایکس ری فرودگاهی به عنوان یکی از تجهیزات اصلی بازرسی امنیتی در فرودگاهها مورد استفاده قرار میگیرند. این دستگاهها با استفاده از پرتوهای ایکس، تصاویری از محتویات چمدانها و کیفهای مسافران ایجاد میکنند. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت و اطلاعات مفیدی در این زمینه ارائه خواهیم کرد. اما پاسخ به سوال اصلی این است که بله، دستگاههای ایکس ری فرودگاه قادر به تشخیص قرصها هستند. با این حال، توانایی دستگاه در تشخیص قرصها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع و ابعاد قرص : برخی قرصها حاوی مواد فلزی هستند که به راحتی توسط دستگاه ایکس ری قابل تشخیص هستند. اما قرصهای حاوی مواد آلی ممکن است به دلیل چگالی پایین، کمتر قابل تشخیص باشند. همچنین قرصهای با ابعاد کوچک ممکن است بهراحتی در میان وسایل دیگر پنهان شوند و در صورت اینکه اپراتور دستگاه ایکس تجربه کافی نداشته باشد دیده نشوند .
- تعداد و بستهبندی قرصها: اگر تعداد قرصها زیاد و در حالت متراکم حمل شوند ، احتمال تشخیص آنها بسیار افزایش خواهد یافت .همچنین قرص های با بسته بندی حاوی فلزات مانند فویل براحتی توسط انواع دستگاه ایکس ری فرودگاه قابل شناسایی می باشد.
- تراکم مواد: همچنین برخی قرصها به دلیل ترکیبات خاص (مانند قرصهای حاوی فلزات سنگین) یا نزدیکی ترکیبات به مواد مخدر ممکن است براحتی قابلتشخیص باشند. اما از آنجا که در بیشتر موارد، مأموران امنیتی به دنبال مواد خطرناک هستند و به قرصهای معمولی توجه چندانی ندارند، مگر اینکه این قرص ها ترکیباتی نزدیک به مواد مخدر را در خود داشته باشند که دستگاه با اعلام آلارم مورد مشکوک را به اپراتور اعلام نماید .
- نوع دستگاه ایکس ری: همانطور که در بالا اشاره شد انواع دستگاههای ایکس ری فرودگاه با تکنولوژی مختلف ارئه می شود ، بنابر این هر میزان دستگاه از فناوری بالاتری بهره مند باشد دقت بیشتری در تشخیص انواع مواد مختلف خواهد داشت.
دشواری تشخیص قرص در دستگاه ایکس ری فرودگاه :
با وجود توانایی دستگاههای ایکس ری در تشخیص قرصها، برخی چالشها نیز وجود دارد. یکی از این چالشها، تشخیص قرصهای حاوی مواد آلی است که به دلیل چگالی پایین، ممکن است به سختی قابل تشخیص باشند. همچنین، در دستگاه هایی قدیمی اگر قرصها در بستهبندی تمام فلزی قرار داشته باشند، ممکن است تصویر واضحی از قرصها به دست نیاید. اما با کمک فناوری های روز و تجهیز دستگاه های ایکس ری جدید به هوش مصنوعی با تمام ای سختی ها باز هم عدم تشخیص قرص در دستگاه ایکس ری فرودگاه عددی نزدیک به صفر دارد.
تشخیص قرص در درایکس ری پیشرفته CT و ایکس ری چندطیفی :
امروزه فرودگاههای مدرن و بزرگ مانند فرودگاه دوبی، لندن هیثرو، و JFK نیویورک از دستگاه ایکس ری CT استفاده میکنند که قابلیتهای زیر را دارند:
✅ تشخیص دقیق ترکیبات شیمیایی (از طریق طیفسنجی)
✅ تشخیص بستههای حاوی مواد مخدر یا داروهای غیرمجاز
✅ تصاویر سهبعدی با وضوح بالا که حتی میتواند شکل قرصها را نشان دهد
همچنین شنیده ها حاکی از آن است که بنا بر استاندارد های جهانی دستگاه ایکس ری فرودگاه امام خمینی هم به این نوع ایکس ری ارتقا یافته است و بازرسی چمدان در فرودگاه امام خمینی با این مدل دستگاه انجام می شود. بنابراین اگر مسافری مقدار زیادی قرص (بهویژه بدون مدارک پزشکی) حمل نماید، ممکن است مورد بازرسی قرار گیرد.
تفاوت بین قرصهای معمولی و قرص های حاوی مواد مخدر در دستگاه ایکس ری فرودگاه :
اما نکته مهم اینجاست که دستگاه ایکس ری فرودگاه امروزی براحتی میتوانند بین قرص های قانونی وقرص های حاوی مواد مخدر تفاوت قائل شوند:
- قرصهای معمولی: معمولاً در تصاویر ایکسری بهصورت اجسام کوچک و یکنواخت دیده میشوند.
- قرص های حاوی مواد مخدر (مانند اکستازی، هروئین فشرده) : اما قرص های حاوی مواد مخدر که معمولا چگالی متفاوتی با قرص های معمولی دارند الگوی متفاوتی در دستگاه ایکس ری فرودگاه ایجاد می کنند.
در برخی موارد حساس ،جهت دقت بالا تر سگهای آموزشدیده مبارزه با مواد مخدر نیز برای تشخیص مواد مخدر استفاده میشوند.
تفاوت بین قرصهای معمولی و مواد مخدر در ایکس ری فرودگاه :
دستگاههای ایکسری و اسکنرهای پیشرفته فرودگاهها از چندین روش برای تشخیص تفاوت بین قرصهای دارویی معمولی و مواد مخدر استفاده میکنند. این تفاوتها در سه سطح قابل بررسی است:
تفاوت در تصویر ایکس ری (تشخیص ظاهری) :
قرصهای معمولی:
- دارای اشکال منظم (گرد، بیضی یا مستطیل با لبههای صاف)
- اندازه یکنواخت در یک بسته (مثلاً همه قرصها 8mm قطر دارند)
- در تصاویر ایکسری معمولاً سایه خاکستری یکدست ایجاد میکنند
- در بستهبندیهای استاندارد دارویی (بطریهای پلاستیکی با برچسب، بلیسترهای آلومینیومی)
مواد مخدر فشرده شده به شکل قرص:
- اغلب اشکال نامنظم دارند (به دلیل تولید غیراستاندارد)
- اندازههای متفاوت در یک محموله (اختلاف تا 2-3mm بین قرصها)
- در تصاویر ایکسری ممکن است سایههای ناهمگن نشان دهند (به دلیل ناخالصیها)
- معمولاً در بستهبندیهای غیرمعمول (نایلونهای فشرده، کاغذهای مومی، ظروف غیرشفاف)
تفاوت در ترکیب شیمیایی (در اسکنرهای پیشرفته) :
اسکنرهای CT با طیفسنجی چندانرژی (METS) میتوانند ترکیبات شیمیایی را تحلیل کنند:
ویژگی | قرصهای دارویی قانونی | قرصهای مواد مخدر |
ترکیب اصلی | مواد آلی استاندارد (مانند پاراستامول، لاکتوز) | آلکالوئیدهای گیاهی (مورفین، MDMA) یا ترکیبات مصنوعی |
چگالی اتمی | عدد اتمی متوسط (کربن، اکسیژن، نیتروژن) | اغلب شامل عناصر سنگینتر (گوگرد، فسفر در برخی ترکیبات) |
الگوی جذب پرتو | منحنی جذب مشخص و قابل پیشبینی | انحراف از الگوی استاندارد دارویی |
ناخالصیها | کمتر از 1% در داروهای استاندارد | گاهی تا 30-40% ناخالصی (مواد پرکننده، کاتینگآژنتها) |
تفاوت در رفتار حرارتی و مولکولی :
دستگاههای اسپکتروسکوپی رامان و کروماتوگرافی گازی که در برخی فرودگاههای پیشرفته استفاده میشوند:
قرصهای قانونی: طیفهای مولکولی مشخصی متناسب با فرمول ثبتشده دارو نشان میدهند
مواد مخدر: الگوهای طیفی غیرمعمول دارند که با پایگاهداده مواد کنترلشده مطابقت میکند.
موارد ایجاد حساسیت در حمل دارو حین گذر از دستگاه ایکس ری فرودگاه :
بهطور کلی، مأموران بازرسی در فرودگاه در پی مواد مخدر ، مواد منفجره و تهدیدات بالقوه هستند، نه داروهای شخصی مسافرین . اما در شرایط خاص ممکن است مسافرین موجب مشکوک شدن بازرسان فرودگاه و اپراتور دستگاه ایکس ری فرودگاه شوند در این حالت ممکن است قرصها باعث بازرسی ویژه مسافرشوند:
حمل مقدار زیاد قرص بدون نسخه معتبر پزشک
قرصهای فاقد برچسب و لیبل دارویی و نام سازنده
مشکوک بودن مسافر به قاچاق مواد
راهکار های حمل قرص و دارو از ایکس ری فرودگاه :
برای جلوگیری از مشکلات احتمالی در فرودگاه، توصیه میشود که مسافران به نکات زیر توجه کنند:
- در صورت نیاز به حمل داروهای خاص، بهتر است نسخه پزشک همراه داشته باشید.
- قرصها را در بستهبندی اصلی و با برچسب مشخص نگهداری کنید.
- در صورت داشتن تعداد زیادی قرص، بهتر است با مسئولین فرودگاه هماهنگی لازم را انجام دهید.
مشکلات دستگاههای ایکس ری فرودگاه در شناسایی قرصها :
دستگاههای ایکس ری فرودگاه فرودگاهها اگرچه برای تشخیص سلاحها و مواد خطرناک طراحی شدهاند، اما در شناسایی قرصها و داروها با چالشهای متعددی روبرو هستند.همچنین با وجود پیشرفت تکنولوژی، همچنان چالشهایی در تشخیص قرصها با دستگاههای ایکس ری وجود دارد. برخی از این چالشها عبارتند از:
در این بخش به مهمترین مشکلات و محدودیتهای این سیستمها در تشخیص قرصها میپردازیم:
چگالی پایین قرصها :
قرصهای دارویی معمولاً از مواد کمچگال (مانند پودرهای فشرده، ژلاتین یا ترکیبات آلی) ساخته شدهاند.دستگاههای ایکس ری فرودگاه معمولی (X-ray) بیشتر برای شناسایی مواد با چگالی بالا مانند فلزات بهینه شدهاند.
نتیجه: قرصهای کوچک ممکن است در تصاویر ایکس ری فرودگاه بهراحتی با سایر اجسام کمچگال (مانند پلاستیک یا مواد غذایی) اشتباه گرفته شوند.
اندازه و حجم کم قرصها :
بسیاری از قرصها ابعادی در حد چند میلیمتر دارند.در تصاویر دوبعدی دستگاههای ایکس ری فرودگاه قدیمی، قرصهای کوچک ممکن است در میان وسایل دیگر پنهان شوند (مثلاً داخل یک جعبه لوازم آرایشی یا کیف دارو).
نتیجه: اگر قرصها در حجم انبوه (مثلا صدها عدد) حمل شوند، احتمال تشخیص آنها بسیار بالا و در غیر اینصورت امکان خطا وجود دارد.
محدودیت در تشخیص ترکیبات شیمیایی :
دستگاههای ایکس ری فرودگاه معمولی فقط شکل و چگالی قرص ها را نشان میدهند، نه ترکیبات شیمیایی آنهارا در نتیجه اپراتور با جالش تشخیص مواجه می شود.
مثال: یک قرص ویتامین C با یک قرص اکستازی ممکن است در تصویر ایکس ری فرودگاه شبیه به هم دیده شوند.
استثنا: اسکنرهای پیشرفته (CT یا طیفسنجی چندانرژی) تا حدی میتوانند مواد را تحلیل کنند، اما این فناوری هنوز در همه فرودگاهها وجود ندارد.
تغییر در فرمولاسیون قرصها:
تولیدکنندگان دارو ممکن است به طور مداوم فرمولاسیون قرصها را تغییر دهند که این امر میتواند بر توانایی دستگاههای ایکس ری در تشخیص آنها تأثیر بگذارد.
بار ترافیک بالا و خطای انسانی :
با وجود پیشرفتهای تکنولوژیکی، نقش انسان در فرآیند بازرسی همچنان بسیار مهم است. مأموران امنیتی فرودگاهها باید در زمان کوتاهی صدها چمدان را بررسی کنند.قرصهای کوچک ممکن است در تصاویر ایکس ری فرودگاه نادیده گرفته شوند، مگر اینکه مأمور بهطور خاص به دنبال آنها باشد.اپراتورهای دستگاههای ایکس ری باید آموزش دیده باشند تا بتوانند تصاویر را به درستی تفسیر کنند و اشیاء مشکوک را شناسایی نمایند. همچنین، استفاده از سیستمهای هوش مصنوعی برای کمک به اپراتورها در تشخیص تهدیدات، میتواند دقت و سرعت بازرسی را افزایش دهد.
آمار: مطالعات نشان داده که در بازرسیهای معمولی، احتمال تشخیص قرصهای منفرد کمتر از 30% است.
محدودیتهای فناوری در فرودگاههای کوچک:
فرودگاههای بزرگ (مثل دبی یا فرانکفورت) از اسکنرهای CT با تشخیص سهبعدی استفاده میکنند.اما فرودگاههای منطقهای اغلب فقط دستگاههای ایکس ری فرودگاه دوبعدی دارند که دقت کمتری در شناسایی قرصها دارند. در نتیجه تمام بار تشخیص قرص ها به تجربه و قدرت شناسایی اپراتور های دستگاه می باشد .
تأثیر مواد بستهبندی بر تشخیص قرصها :
یکی از عوامل مهم در تشخیص قرصها با دستگاه ایکس ری، نوع مواد بستهبندی است. بستهبندیهای فلزی و برخی از انواع پلاستیکها میتوانند سیگنالهای دستگاه را مسدود کرده و تشخیص قرصها را دشوار سازند. برای مثال، قرصهایی که در فویل آلومینیومی پیچیده شدهاند، به دلیل خاصیت جذب بالای آلومینیوم برای پرتوهای ایکس، کمتر قابل تشخیص هستند.
مشکلات متداول در شناسایی قرص در ایکس ری فرودگاه
مشکل | توضیح |
چگالی پایین | قرصها از مواد کمچگال ساخته شدهاند که در ایکس ری فرودگاه بهراحتی دیده نمیشوند. |
اندازه کوچک | قرصهای منفرد ممکن است در میان وسایل دیگر گم شوند. |
عدم تشخیص ترکیبات | دستگاههای معمولی نمیتوانند مواد شیمیایی را شناسایی کنند. |
خطای انسانی | مأموران ممکن است قرصها را در تصاویر شلوغ نبینند. |
محدودیت فناوری | اسکنرهای پیشرفته (CT) هنوز در همه فرودگاهها وجود ندارند. |
راهکارهای بهبود تشخیص قرصها :
برای بهبود تشخیص قرصها با دستگاههای ایکس ری، میتوان راهکارهای زیر را در نظر گرفت:
آموزش پرسنل: آموزش پرسنل امنیتی در مورد نحوه تفسیر تصاویر دستگاههای ایکس ری نیز بسیار مهم است.
توسعه الگوریتمهای هوشمند: استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین و هوش مصنوعی میتواند به بهبود دقت تشخیص مواد مختلف کمک کند.
همکاری با تولیدکنندگان دارو: همکاری با تولیدکنندگان دارو میتواند به ایجاد پایگاه دادهای از مشخصات مختلف قرصها کمک کند که این امر به بهبود دقت تشخیص دستگاهها منجر میشود.
نتیجهگیری :
دستگاههای ایکس ری فرودگاه ابزار مهمی در تأمین امنیت فرودگاهها هستند. این دستگاهها قادر به تشخیص قرصها هستند، اما توانایی آنها در تشخیص به عوامل مختلفی بستگی دارد. با توجه به اهمیت تشخیص قرصها، توسعه تکنولوژیهای جدید برای بهبود دقت دستگاههای ایکس ری ضروری است. همچنین، مسافران باید با رعایت نکات ایمنی، به افزایش امنیت فرودگاهها کمک کنند. همچنین دستگاههای ایکس ری فرودگاه فرودگاههای معمولی اغلب قرصها را بهوضوح نشان نمیدهند، اما اسکنرهای پیشرفته (CT Scan) میتوانند آنها را تشخیص دهند. با این حال، مأموران امنیتی معمولاً به دنبال مواد خطرناک هستند و به داروهای شخصی کاری ندارند، مگر اینکه رفتار مسافر مشکوک باشد یا مقدار قرصها غیرعادی باشد.
1 دیدگاه. دیدگاه تازه ای بنویسید
واقعا کامل توضیح داده شده پیشنهاد می کنم قبل از خرید مطالعه کنید