همه چیز در مورد دستگاه ایکس ری فرودگاه

همه چیز در مورد دستگاه ایکس ری فرودگاه  عنوان مقاله ایست که در آنبه بررسی اهمیت دستگاه ایکس ری در فرودگاه ها می پردازیم :

همه چیز در مورد دستگاه ایکس ری فرودگاه :

امنیت فرودگاهی یکی از ارکان اصلی صنعت هوانوردی جهانی است. در این میان، سیستم‌های بازرسی با اشعه ایکس (X-Ray) به عنوان خط اول دفاعی در شناسایی و خنثی‌سازی تهدیدات، نقشی حیاتی ایفا می‌کنند. این مقاله به بررسی جامع فناوری، مکانیسم‌های کاری، انواع مختلف دستگاه ایکس ری فرودگاه مورد استفاده در در بخش های مختلف فرودگاه‌ها (از دستگاه‌های کنترل مسافر و چمدان گرفته تا اسکنرهای پیشرفته کانتینرهای بار)، و همچنین معیارهای ارزیابی این سیستم‌ها می‌پردازد. در ادامه، برندهای پیشرو و برتر جهانی در این عرصه معرفی و تحلیل خواهند شد. در نهایت، با نگاهی به آینده، تحولات نوظهور مانند اسکنرهای سه‌بعدی، هوش مصنوعی و فناوری‌های تشخیص مواد انفجاری (ETD) مورد بررسی قرار می‌گیرد.

ضرورت امنیت فرودگاهی :

صنعت هوانوردی مدرن، شبکه‌ای پیچیده و جهانی است که امنیت آن غیرقابل مذاکره است. حادثه‌ای امنیتی در یک نقطه از جهان می‌تواند اعتماد عمومی به کل این صنعت را خدشه‌دار کند. بنابراین، فرودگاه‌ها به عنوان گلوگاه‌های اصلی این شبکه، مجهز به پیچیده‌ترین و پیشرفته‌ترین سیستم‌های نظارتی و بازرسی هستند. هدف نهایی این سیستم‌ها، تضمین ایمنی مسافران، خدمه پرواز و سرمایه‌های ملی است، بدون آنکه باعث اختلال غیرضروری در سفر و تجارت شود.

در قلب این سیستم‌های امنیتی، فناوری بازرسی با اشعه ایکس قرار دارد. این فناوری امکان مشاهده محتویات درون بار و چمدان‌ها را بدون نیاز به باز کردن فیزیکی آنها فراهم می‌کند. این مقاله قصد دارد تا با واکاوی عمیق این فناوری، از اصول فیزیکی پایه تا آخرین دستاوردهای هوش مصنوعی، تصویری کامل از دنیای سیستم‌های ایکس‌ری فرودگاه ارائه دهد.

اصول پایه و فناوری اشعه ایکس در دستگاه ایکس ری فرودگاه :

 

فیزیک اشعه ایکس:

اشعه ایکس شکلی از تابش الکترومغناطیسی با طول موج بسیار کوتاه و انرژی بالا است. این ویژگی به آن اجازه می‌دهد تا از بسیاری از مواد جامد (مانند چوب، پلاستیک، پارچه و حتی فلزات نازک) عبور کند. میزان عبور یا جذب این اشعه به چگالی و عدد اتمی (Atomic Number) ماده بستگی دارد. مواد با چگالی و عدد اتمی بالاتر (مانند فلزات، به ویژه سرب) اشعه ایکس را بیشتر جذب می‌کنند و در تصویر نهایی به رنگ‌های تیره‌تر (معمولاً آبی یا مشکی) نمایش داده می‌شوند. در مقابل، مواد با چگالی پایین (مانند پارچه، کاغذ یا مواد آلی) اجازه عبور بیشتری به اشعه می‌دهند و در تصویر روشن‌تر (معمولاً نارنجی یا زرد) به نظر می‌رسند.

اجزای اصلی یک دستگاه ایکس‌ری فرودگاه:

• منبع تولید اشعه ایکس  (X-Ray Generator): لامپ مخصوصی که با اعلاف ولتاژ بسیار بالا، الکترون‌ها را شتاب داده و به یک هدف فلزی (معمولاً تنگستن) برخورد می‌دهد که نتیجه آن تولید اشعه ایکس است.
• دتکتورها (Detectors):  این بخش از دستگاه ایکس ری فرودگاه در طرف مقابل منبع اشعه قرار دارند و شدت اشعه عبور کرده از هر نقطه از بار را اندازه‌گیری می‌کنند. هرچه شدت اشعه دریافتی کمتر باشد، نشان‌دهنده چگالی بیشتر آن نقطه از شیء است لازم بذکر است استفاده ازدتکتور های با کیفیت باعث افزایش دقت دستگاه ایکس ری فرودگاهی خواهد شد.
• سیستم پردازش داده و تصویر (Data Processing Unit): داین بخش ازدستگاه ایکس ری فرودگاه را می توان مغز دستگاه نامید زیرا داده‌های خام دریافت‌شده از دتکتورها را گرفته و با استفاده از الگوریتم‌های پیچیده خود بسته به نوع و مدل دستگاه ایکس ری  ، یک تصویر دو بعدی یا سه بعدی قابل تفسیر برای اپراتور انسانی تولید می‌کند تا اپراتور بتواند از طریق این تصویر بازرسی را کامل نماید.
• محافظ‌های ضد تشعشع (Radiation Shielding): این بخش از دستگاه ایکس ری فرودگاه در اطراف تونل بازرس قرار دارد و اطمینان حاصل می‌کند که اشعه به خارج از دستگاه نشت نمی‌کند و برای مسافران و پرسنل کاملاً بی‌خطر است.
• تونل بازرسی (Scanning Tunnel): این بخش از دستگاه ایکس ری فرودگاه یک دالان محافظت‌شده می باشد که منبع اشعه و دتکتورها در آن قرار دارند و چمدان یا بار را جهت اسکن در آن قرار میدهند.
• مانیتور نمایش تصویر (Monitor): این بخش ازدستگاه ایکس ری فرودگاه همانطور که از نام آن پیداست تصویر پردازش‌شده را به اپراتور نشان می‌دهد.

تفسیر تصاویر از طریق رنگ‌ها در ایکس ری چمدان و فرودگاه :

اپراتورهای آموزش‌دیده می‌آموزند که چگونه این تصاویر را تفسیر کنند. یک سیستم رنگ‌آمیزی استاندارد وجود دارد:

• نارنجی/قهوه‌ای: مواد آلی با چگالی پایین (مواد منفجره پلاستیکی، غذا، چوب، پلاستیک).
• آبی/مشکی: مواد غیرآلی با چگالی بالا (فلزات، اسلحه، چاقو).
• سبز: مایعات و ژل‌ها (که اغلب نیاز به بازرسی جداگانه دارند).
  الگوریتم‌های جدید همچنین می‌توانند اشیاء مشکوک را به طور خودکار تشخیص داده و با کادری رنگی (معمولاً قرمز یا زرد) روی آنها highlight کنند تا توجه اپراتور را جلب نمایند.

انواع دستگاه ایکس ری فرودگاه :

سیستم‌های ایکس‌ری بر اساس کاربرد، سطح امنیت و فناوری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه چمدان مسافر (Checked Baggage Screening – CBS):

این سیستم‌های بزرگ و پرقدرت برای اسکن چمدان‌هایی طراحی شده‌اند که به بخش بار (Hold) هواپیما منتقل می‌شوند. آنها باید توانایی اسکن حجم زیادی از بار را با سرعت بالا داشته باشند.

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه چمدان تونلی (In-Line Systems):

این سیستم‌ها مستقیماً به سیستم نقاله بار فرودگاه متصل هستند. چمدان‌ها به طور خودکار از ایتحک تحویل بار به سمت این اسکنرها هدایت شده و پس از اسکن، به صورت خودکار به سمت هواپیمای مربوطه سورت می‌شوند. این سیستم‌ها کارآمدترین و سریع‌ترین نوع هستند.

• مکانیسم کاری:
  1. چمدان وارد تونل اسکنر می‌شود.
  2. اسکن، اغلب با فناوری CT، انجام می‌شود.
  3. نرم‌افزار سیستم تصویر را تحلیل می‌کند.
  4. بر اساس نتیجه، سیستم به طور خودکار تصمیم می‌گیرد:
     • اگر چمدان “پاک” بود، مستقیماً به سمت area بارگیری هواپیما هدایت می‌شود.
     • اگر “مشکوک” بود، به صورت خودکار از خط اصلی منحرف شده و به یک ایستگاه بازرسی ثانویه (EBS – Explosive Baggage Screening) فرستاده می‌شود تا اپراتور انسانی آن را به صورت دقیق‌تر بررسی کند.
• مزایا:
  1. سرعت و کارایی بسیار بالا: توانایی پردازش هزاران چمدان در ساعت.
  2. اتوماسیون کامل: نیاز به نیروی انسانی برای جابه‌جایی فیزیکی چمدان‌ها را حذف می‌کند.
  3. کاهش خطای انسانی:integrated decision-making.
  4. امنیت بیشتر: چمدان‌ها از زمان تحویل تا بارگیری تحت نظارت هستند.
• معایب:
  1. هزینه سرمایه‌گذاری اولیه بسیار بالا.
  2. نیاز به برنامه‌ریزی و نصب پیچیده، اغلب در مرحله ساخت یا بازسازی اساسی فرودگاه.
• کاربرد: فرودگاه‌های بزرگ بین‌المللی و شلوغ (مانند فرودگاه امام خمینی، دبی، فرانکفورت).

 

 

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه چمدان ایستگاهی (Stand-Alone Systems):

دستگاه‌های بزرگی که چمدان‌ها به صورت دستی روی نوار نقاله آنها قرار می‌گیرند. معمولاً در فرودگاه‌های کوچک‌تر یا به عنوان پشتیبان استفاده می‌شوند. این دستگاه‌های بزرگ و مستقل، معمولاً در سالن تحویل بار (Baggage Make-up Area) قرار می‌گیرند. عملگر انسانی چمدان‌ها را به صورت دستی روی نوار نقاله دستگاه قرار می‌دهد.

• مکانیسم کاری: مشابه سیستم‌های تونلی است، اما مسیر چمدان پس از اسکن دستی است. اگر اپراتور چمدانی را مشکوک تشخیص دهد، باید به صورت فیزیکی آن را برای بازرسی دقیق‌تر بردارد.
• مزایا:
  • انعطاف‌پذیری: امکان جابه‌جایی و نصب در مکان‌های مختلف را دارد.
  • هزینه اولیه پایین‌تر نسبت به سیستم‌های In-Line.
  • نصب و راه‌اندازی سریع‌تر.
• معایب:
  • سرعت پایین‌تر: وابسته به عملگر انسانی برای بارگذاری و تخلیه.
  • پتانسیل برای خطای انسانی و ایجاد گلوگاه.
  • امنیت کمتر: چمدان‌ها ممکن است پس از اسکن بدون نظارت رها شوند.
• کاربرد: فرودگاه‌های کوچک‌تر، regional، یا به عنوان پشتیبان برای سیستم‌های In-Line در فرودگاه‌های بزرگ.

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه کیف دستی (Carry-On Baggage Screening):

این دستگاه‌ها در نقطه کنترل گذرنامه (Security Checkpoint) قرار دارند و برای اسکن وسایلی که مسافر با خود به کابین می‌برد استفاده می‌شوند. اندازه آنها کوچک‌تر از سیستم‌های CBS است.

• دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه کیف دستی دو بعدی (2D X-Ray): تصاویر مسطح و دو بعدی ارائه می‌دهند. تفسیر آنها به مهارت بالای اپراتور بستگی دارد.
• دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه کیف دستی سه بعدی  (CT Scan): انقلابی در امنیت فرودگاهی. این اسکنرها از فناوری توموگرافی کامپیوتری (CT) استفاده می‌کنند که با چرخش حول محور شیء،  تصویر از زوایای مختلف گرفته و یک مدل سه بعدی با وضوح بسیار بالا ایجاد می‌کند. اپراتور می‌تواند این تصویر را بچرخاند، زوم کند و برش‌های مجازی از آن بگیرد، که تشخیص اجسامشونده و مواد خطرناک را بسیار آسان‌تر می‌کند.

 

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه بدن (Body Scanners):

این سیستم‌ها برای کشف اجسام پنهان شده در زیر لباس یا روی بدن طراحی شده‌اند. دو فناوری اصلی وجود دارد:

• پراکندگی اشعه ایکس با انرژی پایین (Backscatter X-Ray): اشعه‌ای با انرژی بسیار پایین را به سمت بدن می‌فرستد و پرتوهای پراکنده‌شده را اندازه‌گیری می‌کند. این فناوری به دلیل نگرانی‌های ی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• مکانیسم کاری: پرتوها از سطح بدن پراکنده می‌شوند (برمی‌گردند) و دتکتورها این پرتوهای بازگشتی را دریافت می‌کنند. اجسام پنهان شده (مانند مواد منفجره پلاستیکی) pattern پراکندگی را تغییر داده و در تصویر مشخص می‌شوند.
• مزایا: توانایی عالی در تشخیص اشیاء غیرفلزی.
• معایب: نگرانی‌های جدی privacy و سلامت به دلیل استفاده از اشعه یونیزان (هرچند بسیار کم). این فناوری امروزه به ندرت و عمدتاً برای بازرسی های خاص used می شود.

دستگاه ایکس ری فرودگاه ویژه محموله و بار هوایی (Cargo and Air Freight Scanners):

اینها مدل دستگاه ایکس ری فرودگاه غول‌آساترین سیستم‌های ایکس‌ری موجود  هستند که برای اسکن کل پالت‌ها، کانتینرها و  خودروها طراحی شده‌اند. آنها از پرتوهای بسیار پرقدرت برای نفوذ بالا  به اشیاء با چگالی بسیار بالا استفاده می‌کنند.

 

معیارهای خرید دستگاه ایکس ری فرودگاه :

فرودگاه‌ها و سازمان‌های امنیتی بر اساس معیارهای زیر سیستم‌های ایکس‌ری را انتخاب می‌کنند:

• قدرت نفوذ (Penetration): یکی از مهمترین عوامل در خرید هر دستگاه ایکس ری فرودگاه توانایی و قدرت نفوذ سیستم در  به مواد با چگالی بالا (مانند thick metals).
• وضوح تصویر (Resolution): یکی دیگر از مهمترین عوامل در انتخاب و قیمت دستگاه ایکس ری فرودگاه میزان کیفیت و نمایش جزئیات و شفافیت تصویرارائه شده توسط دستگاه ایکس ری فرودگاه می باشد.
• سرعت اسکن (Throughput): نرخ اسکن بر دقیقه یکی از فاکتور های بسیار مهم در دستگاه ایکس ری فرودگاه می باشد بعبارت دیگر تعداد چمدان‌هایی که در دقیقه دستگاه می‌تواند پردازش کند.
• نرخ تشخیص (Detection Rate): د نرخ تشخیص صحیح و با دقت یک دستگاه ایکس ری فرودگاه  در شناسایی خودکار تهدیدات یکی از برگ های برنده هر دستگاه می باشد این امر زمانیمهم جلوه می نماید که بدانیم هر تشخیص غلط یا عدم تشخیص یک تهدید می تواند منجر به فاجعه ای هوایی گردد بنابراین نرخ شناسایی درست حتی با درصد اختلاف خیلی کم بین دستگاه ها می تواند باعث حفظ جان چند صد نفر مسافر و کادر پرواز گردد .
• نرخ هشدارغلط (False Alarm Rate):  این عدد نرخ اشتباه دستگاه ایکس ری فرودگاه و یا نرخ هشدار غلط آن می باشد بعبارت دیگر تعداد دفعاتی که سیستم به اشتباه یک شیء بی‌خطر را مشکوک اعلام  می‌کند.
• سهولت استفاده (Ergonomics): رابط کاربری آسان قدرت شناسایی خودکار تهدیدات با استفاده از عدد اتمی و هوش مصنوعی از دیگران عوامل تاثیر گذار بر قیمت دستگلاه ایکس ری فرودگاه می باشد که باعث تجربه کاربری خوب برای اپراتور می باشد.
• هزینه مالکیت (Total Cost of Ownership): شهزینه مالکیت دستگاه ایکس ری فرود گاه شامل قیمت خرید، زیر ساخت و نصب، maintenance و به‌روزرسانی نرم‌افزاریکی دیگر از مهمترین فاکتور های خرید این نوع دستگاه بازرسی می باشد.
• پایداری و قابلیت اطمینان (Reliability & Uptime):  پایداری دستگاه در کاارکرد مداوم و بصورت کاملا عملیاتی یکی از فاکتور های بسیار مهم یک دستگاه ایکس ری فرودگاه می باشد زیرا این مدل دستگاه ها اساسا جهت کار ممتد و بلاوقفه طراحی و ساخته می شونند.
• مطابقت با استانداردها (Regulatory Compliance): رعایت استانداردهای سازمان‌هایی مانند TSA (آمریکا)، ECAC (اروپا) و ICAO.

معرفی و تحلیل بهترین دستگاه ایکس ری فرودگاه و برند های مطرح جهان :

 

(Smiths Detection) بریتانیا:

یکی از بی‌چون و چرای رهبران بازار. این شرکت دارای سابقه‌ای طولانی و طیف محصولی بسیار گسترده است.

• محصولات شاخص:
  • HI-SCAN 6040 CTiX: اسکنر CT پیشرفته برای بار که استاندارد طلایی TSA را دارد.
  • HI-SCAN 10080 XCT: اسکنر بزرگ برای چمدان‌های تحویلی (Checked Baggage) با فناوری CT.
  • eqo: اسکنر بدن با فناوری امواج میلی‌متری که privacy را کاملاً رعایت می‌کند.
• نقاط قوت: فناوری پیشرفته، قابلیت اطمینان بسیار بالا، پشتیبانی قوی در سطح جهانی، نوآوری مستمر.

 

(L3Harris Technologies) آمریکا:

یکی دیگر از غول‌های صنعت امنیت، با حضور قوی در بازار آمریکا و فراتر از آن.

• محصولات شاخص:
  • ProVision: محبوب و گسترده از اسکنرهای بدن با فناوری امواج میلی‌متری.
  • ClearScan: اسکنرهای CT برای بار.
  • Nexus: اسکنرهای CT برای چمدان‌های تحویلی.
• نقاط قوت: تمرکز بر یکپارچه‌سازی سیستم‌ها، قراردادهای بزرگ با دولت آمریکا (TSA)، محصولات robust و بادوام.

 

  (Rapiscan Systems) آمریکا :

یک نام بسیار شناخته‌شده با سهم بازار قابل توجه در سراسر جهان.

• محصولات شاخص:
  • Rapiscan 920CT: اسکنر CT برای بار.
  • Rapiscan 680: سری‌های پرکاربرد اسکنرهای سنتی برای بار.
  • Rapiscan RTT: اسکنرهای “Real Time Tomography” برای اسکن خودروها و کانتینرها.
• نقاط قوت: حضور گسترده در بازارهای در حال توسعه، طیف قیمتی متنوع، نوآوری در سیستم‌های اسکن محموله.

 

 (Analogic) آمریکا:

این شرکت بیشتر به عنوان یک سازنده پیشرو در اجزای اصلی (مانند دتکتورها و منابع اشعه ایکس) برای سایر برندها شناخته می‌شود، اما خود نیز سیستم‌های نهایی تولید می‌کند.

• محصولات شاخص:
  • ConneCT: اسکنرهای CT با کارایی بالا برای بار و تحویلی.
• نقاط قوت: تخصص عمیق در فناوری هسته‌ای سیستم‌ها، کیفیت بالای اجزا، تمرکز بر عملکرد تصویربرداری.

 

 (Nuctech) چین:

یک بازیگر اصلی و در حال رشد سریع در سطح جهانی. این شرکت توسط دانشگاه Tsinghua پشتیبانی می‌شود و سهم بازار عظیمی در چین و بسیاری از کشورهای دیگر دارد.

• محصولات شاخص:
  • CT: اسکنرهای CT برای بار.
  • MB: اسکنرهای بدن.
  •  اسکنرهای بسیار بزرگ برای کانتینرهای بار.
• نقاط قوت: قیمت رقابتی، پشتیبانی دولتی قوی، پیشرفت سریع فناوری، مناسب برای پروژه‌های بزرگ مقیاس.

قیمت ایکس ری فرودگاه چقدر است؟

یکی از سوالات مهمی که در رابطه با این موضوع پرسیده می‌شود این بوده که قیمت ایکس ری فرودگاه چقدر است؟ به طور کلی ایکس ری فرودگاه به دلیل قرار گرفتن در خط امنیت قیمت پایینی ندارند. عوامل مختلفی نیز وجود دارند که می‌توانند قیمت ایکس ری فرودگاه را بالا یا پایین کنند. از آنجایی که این دستگاه‌ها در انواع مختلف یافت می‌شوند، از این رو می‌توانید شاهد تفاوت در قیمت‌ها نیز باشید. دستگاه‌هایی با مشخصات بهتر دارای قیمت‌های بالاتری نیز هستند. کیفیت در این دستگاه‌ها بسیار حائز اهمیت بوده و باید از مکان‌های معتبر تهیه شوند. همچنین فراموش نکنید باید هزینه جداگانه برای نصب نیز کنار بگذارید.

نتیجه گیری :

در این مطلب سعی کردیم تا همه چیز در مورد دستگاه ایکس ری فرودگاه را بصورت کامل به شما ارائه دهیم  .  دستگاه ایکس ری فرودگاه در انواع گوناگونی وجود دارند و می‌توانید شاهد قیمت‌های متنوع از آن‌ها باشید. از د دستگاه ایکس ری فرودگاه در جهت بهبود سرعت، کاهش خطا استفاده می‌شود.

استفاده از د دستگاه ایکس ری فرودگاه در فرودگاه ها نقش حیاتی در تقویت امنیت، پیشگیری از تهدیدات و حفاظت از دارایی‌ و جان مسافران  ایفا می‌کند.شرکت هواپیمایی با استفاده از قابلیت‌های د دستگاه ایکس ری فرودگاه ، می تواند محیطی امن، قابل اطمینان و مطمئن را برای مسافران، کارکنان وکادر پرواز و مردم را فراهم سازند.

با تداوم پیشرفت‌های تکنولوژیک، به کارگیری فناوری اشعه ایکس درفرودگاها، بدون شک همچنان به عنوان یکی از ارکان اصلی شیوه های امنیتی نوین در بخش صنعت هوایی به شمار خواهد رفت.به طور خلاصه، سیستم‌های امنیتی اشعه ایکس نقش اساسی در ارتقای امنیت، جلوگیری از دسترسی غیرمجاز و تضمین امنیت کارمندان، مشتریان و دارایی های بانک ایفا می‌کنند.

همچنین باتوجه به اینکه د دستگاه ایکس ری فرودگاه دارای تکنولوژی بسیار بالا و انواع مختلف بوده و همچنین نیاز به یکسری پیش نیاز کاملا تخصصی دارد . همواره پیشنهاد میکنیم ،جهت خرید د دستگاه ایکس ری فرودگاه متناسب با نیازهای سازمان خود یا نیاز به توضیحات تکمیلی همواره پیشنهاد می شود . با کارشناسان شرکت مهندسی پریس با شماره تماس ۰۲۱۸۸۴۰۰۴۳۵ یا شماره همراه ۰۹۳۶۰۲۸۱۶۱۲ در تماس باشید.